Wat is stress en hoe ga je daarmee om?

Gezonde stress

Stress ervaren we allemaal. Het hoort bij ons leven. We hebben daarom niet voor niets een heel slim stress systeem in ons lichaam. Dit systeem doet bij kortdurende, hevige stress en acuut gevaar heel effectief zijn werk. Bijvoorbeeld als er plotseling een kind voor je auto rent. Of als je onverwachts een hard sprintje moet trekken om de trein te halen. In beide gevallen stijgt je adrenalinepijl en sta je net op tijd op de rem of je rent voor het sluiten van de deuren de trein in. Je hart klopt daarna nog in je keel, maar na enkele minuten daalt je hartslag, kom je langzaam weer tot rust en uiteindelijk voel je er niets meer van. En rij je in beide gevallen rustig verder.

Gezonde stress zorgt er voor dat we alert zijn, een goede concentratie hebben, we beter kunnen kunnen nadenken en dat helpt ons o.a. bij het geven van een presentatie, een sollicitatie of een andere (tijdelijke) spannende situatie.

Continue stressprikkels die je gezondheid ondermijnen

Tegenwoordig hebben we te maken met een overdaad aan prikkels die de hele dag op ons worden afgevuurd. Denk aan hoge werkdruk en overwerken, een druk huishouden, sociale verplichtingen, van afspraak naar afspraak rijden, ruzie met je partner, werk doen waar je niet blij van wordt, continu op je tenen lopen, alle social media bijhouden, regelmatig 3 dingen tegelijk doen en ga zo maar door. Je zou er al moe van worden als je dit alleen al leest. Ons stress systeem maakt helaas geen onderscheid tussen echt gevaar en al deze (voor ons zo ‘normale’) stressfactoren. En staat bij de meeste onder ons daarom altijd op standje ‘aan’. De hele dag is jouw lichaam dus al die stressprikkels aan het verwerken en staat je lichaam in continue staat van paraatheid. Ook al dreigt er geen acuut gevaar. En soms gaat dat ’s nachts gewoon door als je de slaap weer eens niet kunt vatten en je ligt te piekeren. Je lichaam krijgt zo geen tijd meer om te herstellen.

De rek gaat eruit

Dit gaat best lang goed. Je voelt je aan het einde van de dag wel moe. Maar na een nacht goed slapen kun je er weer fris tegenaan. En dat hou je maanden, zo niet jaren vol. Totdat de rek uit jouw elastiek is en je wat vage klachten begint te krijgen. Je lichaam begint te haperen. Je stress systeem raakt overbelast. De processen in je lichaam die normaal gesproken goed werken raken verstoord. Je merkt het niet meteen, maar het sluipt er heel langzaam in. Vaak heb je het ook zelf niet door, maar krijg je af en toe signalen uit je omgeving. “Gaat het wel goed met je?” ”Je ziet er zo moe uit.” “Jeetje wat heb jij een kort lontje!”

Zelf merk je wel dat je wat vaker ligt te piekeren, dat je minder goed slaapt of steeds minder uitgerust wakker wordt. Heb je überhaupt wel geslapen? Maar verder heb je nog steeds het gevoel dat je het allemaal prima onder controle hebt en je gewoon nog even moet doorgaan. Want straks wordt alles beter, is dat project afgerond, ga je lekker op vakantie en komt het vast helemaal goed. De batterij wordt echter niet meer goed opgeladen en je begint roofbouw te plegen op je lichaam. Dan merk je dat je wat sneller geërgerd of cynisch reageert en hier en daar begin je wat steken te laten vallen. En die vakantie, die was je binnen een dag alweer vergeten. Je raakt chronisch overbelast.

Op het moment dat je het overzicht helemaal kwijt bent, je er voor je gevoel helemaal doorheen zit en je op een dag in tranen uitbarst is het officieel; je bent overspannen. Reken er dan maar op dat je een aantal maanden echt even uit de roulatie bent, voordat je je weer beter voelt en weer aan de slag kunt. Zit je uiteindelijk langer dan een half jaar thuis zit, voel je je emotioneel en fysiek compleet uitgeput, kom je letterlijk de bank niet meer af, uren voor je uit starend en heb je het gevoel dat je jezelf even helemaal kwijt bent. Dan ben je helaas in een burn-out beland.

Stressfactoren en stressgevoeligheid

Er zijn een aantal redenen waarom de ene persoon wel overspannen raakt en de ander niet. Dat ligt onder andere aan de omstandigheden waarin je verkeert, de stressfactoren waarmee je dagelijks te maken krijgt, maar ook aan hoe stressgevoelig je bent.

Lukt het je bijvoorbeeld niet om je manager duidelijk te maken dat je overloopt. Voel jij je superverantwoordelijk voor alles wat je doet en vind je het lastig om een taak te delegeren? Zeg je altijd ja, terwijl je eigenlijk nee bedoelt. Voel je je vaak onzeker en ben je bang om fouten te maken? Is het voor jou belangrijk om alles onder controle te houden? Ga je regelmatig over je grenzen? Ben je altijd maar voor anderen aan het zorgen, maar vind je het moeilijk om dat voor jezelf te doen? Ben je hooggevoelig? Dit zijn stuk voor stuk eigenschappen die je kwetsbaarder maken voor stress. Waardoor je ook kwetsbaarder bent om overspannen of in een burn-out te geraken.

De oorzaak hiervan is echter voor iedereen anders en heeft te maken met ervaringen uit je leven. Iedereen heeft zijn eigen levensverhaal met z’n eigen persoonlijke details. En reageert daarom op zijn eigen manier op veel voorkomende situaties.

Dat is bijvoorbeeld waarom jij bang bent voor jouw nieuwe autoritaire baas en je collega daar direct een vrolijk praatje mee maakt. Maar die collega staat wellicht voor het geven van een presentatie te hyperventileren, terwijl jij daar je hand niet voor om draait. Hoe reageer jij als jouw baas een extra taak op je bord legt, terwijl je al regelmatig overwerkt om alles af te krijgen. Reageer jij dan met een duidelijke ‘nee’ of buffel jij stug door? En hoe doet je collega dat? En stoort het je mateloos als je thuiskomt in een rommelig huis, ga je dan eerst opruimen voordat je start met koken? Of stap je daar vrolijk overheen. En waarom kijk jij zo op tegen die succesvolle vriendin en vindt je vriend haar maar een irritante streber?

Jij draagt elke dag je eigen onzichtbare rugzakje met je mee.Waardoor jij het leven ervaart en daarmee dealt op jouw manier. Wat andere mensen daar ook van vinden of over zeggen.

Wat kun je hieraan doen?

Door te leren hoe je tussen alle drukte door je rust kunt vinden. Maar vooral door te leren hoe je het beste om kunt gaan met de stressfactoren in je leven. Die zullen namelijk altijd blijven bestaan. Dat hoort bij het leven. Je hebt daar alleen minder last van en het heeft minder vat op je als je weet hoe je hiermee om moet gaan. Hoe je er minder gevoelig voor wordt. Als je je persoonlijke valkuilen kent en weet hoe je daarmee om kunt gaan. Zodat je uiteindelijk minder stress ervaart en je de dagen makkelijker en relaxter doorkomt.

Dit gaat echter niet vanzelf. Als je blijft doen wat je al jaren gewend bent, dan weet je dat je je blijft voelen zoals je je nu voelt. En is dat wat je wilt?

Stel je eens voor

Je hoeft niet meer over te werken, omdat je je werk met je manager zo hebt geregeld dat je het op tijd af krijgt.

Je partner luistert naar je, neemt je serieus als je ergens mee zit en helpt je waar nodig.

Je hebt de energie om na je werk nog leuke dingen te doen en in het weekend hoef je niet meer bij te tanken.

Je huis is een zooitje, maar hé dat is ok. Je hebt er geen last meer van. Je kinderen zijn happy en jij ook.

Je hebt weer zin om te sporten

En als iemand je om een gunst of hulp vraagt kun jij nee zeggen zonder je daarover schuldig te voelen.

Je merkt dat je meer van het leven kunt genieten.

Dit is geen droom, dit kan werkelijk.

Wil jij dat ook?

Vraag dan een gratis en vrijblijvend adviesgesprek aan en ontvang van mij een eerste advies. Dit gesprek duurt max. 30 minuten (via Skype of FaceTime).

Gratis adviessessie

4 + 0 = ?

Direct aan de slag?

Wil je direct echt aan de slag? Klik dan op de button voor een overzicht van mijn programma’s.

Hooggevoeligheid

“Als je de wereld wilt veranderen, moet je er anders naar kijken.”

Quote Tibetaanse leraar Trungpa